حجامتهایی که به هپاتیت ختم میشود
جمعه, ۱۹ مهر ۱۳۹۲، ۰۶:۱۹ ق.ظ
هپاتیت از نظر علمی به معنای التهاب کبد است و در اثر عوامل مختلفی از جمله برخی از داروها، ویروسهای مختلف، بیماریهای خودایمنی و ژنتیک بروز میکند. انواع ویروسهای هپاتیت شامل A، B، C، D و E در کبد و همراه با خون زندگی میکنند.
مجله سیب
سبز: هپاتیت از نظر علمی به معنای التهاب کبد است
و در اثر عوامل مختلفی از جمله برخی از داروها،
ویروسهای مختلف، بیماریهای خودایمنی و ژنتیک بروز میکند.
انواع ویروسهای هپاتیت شامل A،
B،
C،
D و
E در کبد و
همراه با خون زندگی میکنند. تاکنون 6 نوع ویروس هپاتیت شناخته شده
است.
آنچه در زیر میخوانید بخشهایی از گفتوگوی اختصاصی با دکتر کامران باقریلنکرانی، وزیر پیشین بهداشت، درمان
و آموزش پزشکی، متخصص داخلی و فوقتخصص گوارش و کبد، رئیس مرکز تحقیقات و سیاستگذاری سلامت
دانشگاه علوم پزشکی شیراز، پیرامون همین بیماری مهم و خطرات آن است.
کبد به چه کار میآید؟
کبد کارخانه شیمیایی بدن است و بسیاری از اعمال پیچیده
برای ادامه حیات در این عضو مهم صورت میگیرد.
نقش کبد در حذف مواد و سموم اضافی حاصل از
سوختوساز موادغذایی زندگیساز است و بیشک بدون این عضو نمیتوان زندگی کرد.
کبد در قسمت بالا و راست شکم در زیر دندهها قرار گرفته و بین 5/1 تا 5/2
کیلوگرم وزن دارد.
هپاتیت در کجای ایران شایعتر است؟
گفته میشود شیوع 2 درصدی بیماری هپاتیت B در ایران طی 10 سال آینده سیر
نزولی خواهد داشت اما استانهای سیستان و بلوچستان و گلستان با بیشترین شیوع و استان
مرکزی با کمترین میزان شیوع و استان تهران با حدود 2درصد شیوع، رتبهبندی آماری این بیماری در شرایط
کنونی را دارا هستند.
ارزیابی در بحث
بیماریهای گوارش و کبد در طول 4سال خدمت اینجانب به عنوان وزیر
بهداشت و درمان آموزش پزشکی به گونهای بود که در چند مسیر باید حرکت میکردیم.
یکی از این اقدامات واکسیناسیون علیه بیماری هپاتیت بود که واکسیناسیون نوزادان
در سال 1371 در سراسر کشور آغاز شد و در سال 1373 توسعه یافت.
اقدام دیگر آغاز طرح واکسیناسیون هپاتیت B در افراد بالای 17 سال بود که از
سال 1385 آغاز شد و با پوشش حدود 75 درصدی پیشرفت کرد.
اکنون هموطن بالای 24سال نداریم که واکسن به او زده نشده
باشد.
از
دیگر اقدامات، شناسایی گروههای پرخطر بود چون عدهای از عارضه خود بیخبر بودند و عدهای نیز میتوانستند به عنوان مخزن و منبع انتشار عمل کنند.
از
اینرو درمان رایگان بیماران هموفیلی و تالاسمی که به این
ویروسها آلوده شده بودند، آغاز شد.
برای درمان چه باید کرد؟
اوج بیماری کبدی، نارسایی کبدی است که نیاز به پیوند کبد
پیدا میکند؛ از اینرو در سال 1385 وزارت بهداشت طرح انجام رایگان پیوند کبد
را مصوب کرد و از آن پس هزینههای پیوند کبد برای هموطنان از سوی این وزارتخانه تقبل
شد.
با
این کار اقشار کمتوان جامعه به پیوند کبد دسترسی یافتند.
اگرچه
هماکنون حدود 4/1 میلیون نفر در کشورمان به هپاتیت
B مبتلا هستند
اما باید بدانیم که درصد قابل توجهی از این رقم را افرادی ناآگاه از آلودگی خود به
این ویروس تشکیل میدهند.
واکسیناسیون هپاتیت B در میان
افراد با ریسک بالای ابتلا اقدامی موثر در پیشگیری از افزایش آمار مبتلایان است.
همه میدانند هپاتیت چطور منتقل میشود؟
هنوز هم عده فراوانی از هموطنان نسبت به راههای انتقال ویروس هپاتیت
B ناآگاه
هستند.
باید دانست که تنها مخزن این عفونت، انسان بوده که از
راههای مختلفی از جمله انتقال از مادر به جنین شیوع پیدا
میکند.
عفونت هنگام عبور جنین از کانال زایمان و نه از طریق جفت
و بند ناف انتقال مییابد. در سال 1374 آمارها حاکی از تعداد فراوان موارد
انتقال از مادر آلوده به جنین بود.
راه دیگر انتقال به وسیله تماس جنسی با فرد ناقل ویروس
هپاتیت است.
برای پیشگیری از این امر، انجام واکسیناسیون در سنین
پایینتر و استفاده از وسایل جلوگیری از انتقال حین روابط جنسی
(کاندوم) توصیه میشود.
پس
از انجام واکسیناسیون و تعیین سطح ایمنی لازم، میتوان بدون هیچ نگرانیای به زندگی سالم زناشویی ادامه
داد.
در
موارد دیگر میتوان به احتمال انتقال بیماری از بیماران به پرسنل درمانی
و پزشکان اشاره کرد که برخی اوقات حین اقدامات درمانی بهویژه جراحی یا دندانپزشکی، احتمال
آلودگی وجود دارد.
استفاده از ابزارهای غیراستریل حین درمانهای دندانپزشکی، سوراخ کردن
غیربهداشتی گوش، حجامت و خالکوبی، تاتو و... از راههای انتقال عفونت ویروسی محسوب
میشود.
خانمهای باردار آزمایش بدهند
یکی از اقدامات مهم در حال انجام در کشورمان غربالگری
خانمهای باردار از نظر آلودگی احتمالی به هپاتیت B است که توصیه میشود همه زنان باردار در 3ماهه دوم
بارداری خود تست HBS
Aj (اچ بی اس
آنتیژن) را انجام دهند.
اقداماتی که برای زندانها، رانندگان مسیرهای ترانزیت و
طولانی، پرسنل درمانی و پلیس صورت میگیرد تا حدود فراوانی نقش غربالگری و شناسایی ناقلان را
ایفا میکنیم.
چطور باید این بیماری را تشخیص داد؟
اندازهگیری آنتیژن سطحی این ویروس (هپاتیت B) موسوم به Ag HBS (اچ بی اس آنتیژن) راه تشخیص ابتلا به این بیماری
محسوب میشود.
اگر پاسخ این آزمایش مثبت بود یعنی در بدن فرد ویروس
هپاتیت B وجود دارد.
آنچه این نتیجه را نهایی میکند حال عمومی فرد و سایر
آزمایشهای کبدی و عملکردی است.
در
چنین شرایطی توصیه میشود سایر افراد خانواده نیز مورد آزمایش قرار گیرند.
افراد ناقل باید هر 6ماه یکبار توسط پزشک برای انجام
آزمایشهای کبدی بررسی شوند تا هرچه سریعتر در صورت فعال شدن بیماری خود،
اقدامات لازم انجام شود.
گفته میشود شیوع 2درصدی بیماری هپاتیت B در ایران طی 10 سال آینده سیر
نزولی خواهد داشت؛ استانهای سیستان و بلوچستان و گلستان بیشترین شیوع و استان
مرکزی کمترین میزان شیوع این بیماری را در کشور دارند
وای اگر مزمن شود!
یکی از دغدغهها درخصوص این بیماری آن است که تا سالهای طولانی بدون علامت باقی
میماند.
بیاشتهایی، ضعف، بیحالی، پررنگی ادرار و زردی مهمترین علائم هپاتیت است که در
هپاتیت حاد ویروسی دیده میشود.
خوشبختانه تنها 10درصد افراد مبتلا به این عارضه دچار
موارد مزمن شده و به عنوان ناقل باقی میمانند.
در
موارد انتقال عفونت از مادر به نوزادان در اغلب موارد حالت ناقل ماندگار خواهد بود
و این نوزادان آلوده هستند که جامعه فردا را آلوده میکنند.
در
واقع ایجاد سازش میان ویروسها و سیستم دفاعی بدن موجب میشود این بیماری سالهای سال باقی مانده و فرد دچار
دیگر مشکلات کبدی نشود.
بررسیها حاکی است یک تا 2درصد افراد در طول یک سال قادرند
ویروس را از بدن خود حذف کنند. این پرسش مطرح است که آیا ناقلان میتوانند به بیماری «سیروز کبدی»
مبتلا شوند یا نه؟
باید پاسخ داد در درصد کمی شاید این احتمال وجود داشته
باشد اما امروزه با عرضه داروهای جدید و به تاخیر انداختن روند بیماری
میتوان امیدهای ارزشمندی ایجاد کرد.
طرفداران حجامت
مراقب باشند:
متاسفانه یکی از موارد حاد هپاتیت B در کشورمان به دلیل انجام خالکوبی
و تاتو مشاهده میشود و هرقدر که بهداشت و نظافت در این اقدام رعایت شود
باز هم از سوی ما توصیه نمیشود.
مورد دیگر حجامت است؛ اگرچه این اقدام در طب سنتی جایگاه
مهمی دارد و کسی نمیخواهد آن را انکار کند اما مکانهایی که این کار را انجام
میدهند، بهویژه محلهایی که وجهه قانونی و درستی ندارند و توسط پزشک این کار
انجام نمیشود به عنوان یک منبع آلودهکننده محسوب میشوند.
چندی پیش در
شیراز فردی با عارضه هپاتیت B حاد به من
مراجعه کرد و تمام بررسیهای انجام شده، تنها علت ابتلای او به این عارضه را انجام
حجامت معرفی کرد.
آیا هپاتیت
درمان دارد؟
امروزه داروهای فراوان ضدویروسی از جمله داروی اینترفرون
آلفا میتواند سبب تحریک سیستم دفاعی بدن شود.
داروی دیگر داروی لامیوو دین است که با مهار آنزیم مسئول
تکثیر ویروس هپاتیت B موجب مهار
تکثیر و کنترل بیماری میشود.
داروی اول 6ماه تا یک سال و داروی دوم حداقل 2 سال
نیازمند پژوهش است.
باید دانست با تلقیح واکسن هپاتیت B به فواصل یک ماه و 6 ماه به این
صورت (صفر، یک ماه، 6ماه) میتوان تا 95 درصد مصونیت ایجاد کرد.
هپاتیت C چه فرقی با
B
دارد؟
درخصوص بیماری هپاتیت C باید دانست
که این عارضه هم یکی از مشکلات مهم بهداشتی در سراسر جهان محسوب میشود.
ویروس هپاتیت C در خارج از
بدن و حتی درون خون خشک شده حدود 90روز زنده میماند ولی در صورت جوشیده شدن در مدت 5دقیقه با درجه حرارت
100 درجه سانتیگراد کشته میشود.
در
سالهای 75-1374 استفاده از خون و فراوردههای خونی آلوده مهمترین علت انتقال ویروس به شمار
میرفت اما در سالهای اخیر با ضریب بالای اطمینان خاطر از بررسی ویروسی خون
و فراوردههای آن میتوانیم به سادگی نگرانی خود را برطرف کنیم. امروزه
متاسفانه اعتیاد به وسیله تزریق و تماس با خونهای آلوده به شکل استفاده مشترک از سوزن مصرفی،
مهمترین عامل ابتلا به هپاتیت C است.
برای ابتلای 30تا 40درصد مبتلایان، علت خاصی شناسایی
نمیشود.
در
سالهای 1374-75استفاده از خون و فراوردههای خونی آلوده مهمترین علت انتقال ویروس به شمار
میرفت اما در سالهای اخیر با ضریب بالای اطمینان خاطر از بررسی ویروسی خون
و فراوردههای آن میتوانیم به سادگی نگرانی خود را برطرف کنیم. امروزه
متاسفانه اعتیاد به وسیله تزریق و تماس با خونهای آلوده به شکل استفاده مشترک از سوزن مصرفی،
مهمترین عامل ابتلا به هپاتیت C است.
از بقیه هپاتیتها چه خبر؟
باید دانست هپاتیت A و
E از طریق
مواد غذایی و آشامیدنی آلوده به ویروس به ویژه در فصول گرم سال و از طریق
سبزیهای آلوده و یخهای تولید شده از آبهای آلوده و در اثر خوب پخته نشدن موادغذایی یا عدم رعایت
بهداشت فردی و استفاده از سرویسهای بهداشتی آلوده انتقال مییابد.
هپاتیت D هم مانند
B و
C انتقال
مییابد. حدود 60درصد از معتادان تزریقی ب geteditorinit("http://mihanblog.com/public","data[content2_html]",388893,1,750,350,0,0,"content2_html")
۹۲/۰۷/۱۹